Bước giá là gì? Quy định về bước giá trong đấu giá tài sản 2025

1. Bước giá là gì? Phân biệt bước giá trong đấu giá, chứng khoán và chào giá trực tuyến

Trước khi đi sâu vào quy định cụ thể, hãy cùng tìm hiểu bước giá là gì và cách áp dụng trong từng lĩnh vực phổ biến như đấu giá tài sản, chào giá trực tuyến và chứng khoán.

1.1. Bước giá trong đấu giá là gì? Ví dụ về bước giá trong đấu giá

Tại khoản 1 Điều 5 Luật Đấu giá tài sản năm 2016 quy định: 

“Bước giá là mức chênh lệch tối thiểu của lần trả giá sau so với lần trả giá trước liền kề trong trường hợp đấu giá theo phương thức trả giá lên. Bước giá do người có tài sản đấu giá quyết định và thông báo bằng văn bản cho tổ chức đấu giá tài sản đối với từng cuộc đấu giá”.

Theo đó, bước giá hoàn toàn do người có tài sản quyết định và không có tiêu chí hay nguyên tắc pháp lý cụ thể. Thực tế cho thấy, việc xác định bước giá quá cao hoặc quá thấp so với giá khởi điểm có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của phiên đấu giá.

Ví dụ: Giả sử phiên đấu giá quyền sử dụng đất có mức giá khởi điểm 2 tỷ đồng, bước giá 100 triệu đồng. Người đầu tiên trả 2,1 tỷ, người sau muốn đấu tiếp phải trả từ 2,2 tỷ trở lên.

1.2. Bước giá trong chào giá trực tuyến

Trong chào giá trực tuyến, bước giá thường được thiết lập bởi bên mời thầu hoặc hệ thống phần mềm để đảm bảo các đơn vị chào giá không liên tục giảm từng đơn vị nhỏ, kéo dài thời gian xét chọn hoặc gây rối loạn mức giá cạnh tranh. Bước giá trong chào giá trực tuyến giúp chuẩn hóa quá trình xét duyệt bằng cách đảm bảo rằng mỗi lần giảm giá phải có một khoảng cách rõ ràng, từ đó dễ dàng xác định đơn vị có giá chào hợp lý nhất! 

Chẳng hạn, trong một hệ thống mua sắm công qua mạng, nếu không có bước giá, các nhà cung cấp có thể liên tục chỉnh giá xuống 1 đồng, 2 đồng,... khiến hệ thống phải xử lý hàng nghìn mức giá chênh lệch không đáng kể. Khi áp dụng bước giá tối thiểu, ví dụ 1.000 đồng hoặc 10.000 đồng tùy theo quy mô gói thầu, hệ thống chỉ chấp nhận những điều chỉnh thực sự có ý nghĩa. 

Ví dụ: Gói thầu mua máy tính có giá dự toán 500 triệu đồng. Bên mời thầu quy định bước giá tối thiểu là 50.000 đồng.

• Nhà thầu A chào 495 triệu.

• Nhà thầu B muốn chào thấp hơn phải chào từ 494 triệu 950 nghìn đồng trở xuống.

1.3. Bước giá chứng khoán

Ở thị trường tài chính, bước giá giữ vai trò quan trọng trong việc tạo tính ổn định và minh bạch khi giao dịch cổ phiếu. Trên thị trường chứng khoán, bước giá được hiểu là mức chênh lệch tối thiểu giữa 2 mức giá đặt lệnh (hoặc khớp lệnh) kế tiếp nhau trong cùng một mã chứng khoán. Tùy theo từng sàn và biên độ giá, bước giá có thể dao động từ vài đồng đến hàng trăm đồng.

Ví dụ: Trên sàn HOSE:

• Giá < 10.000 đồng: bước giá 10 đồng

• Từ 10.000 – dưới 50.000 đồng: bước giá 50 đồng

• Từ 50.000 đồng trở lên: bước giá 100 đồng

Cụ thể: Cổ phiếu ABC đang có giá 45.000 đồng → bước giá là 50 đồng. Nhà đầu tư chỉ được đặt các mức như 44.950 – 45.000 – 45.050, không được đặt 45.020 đồng.

Dưới đây là bảng so sánh Bước giá trong các lĩnh vực: Đấu giá, Chào giá trực tuyến và Chứng khoán để bạn có thể dễ hình dung:

2. Quy định về bước giá trong đấu giá tài sản 2025

Sau khi nắm được khái niệm cơ bản, phần tiếp theo sẽ đi vào các quy định pháp lý hiện hành điều chỉnh bước giá trong đấu giá tài sản, đặc biệt theo Luật Đấu giá tài sản và các Thông tư hướng dẫn.

2.1. Ai là người quyết định bước giá?

Việc ai là người quyết định bước giá trong đấu giá tài sản được quy định tại khoản 1 Điều 5 Luật Đấu giá tài sản 2016. Theo đó bước giá do người có tài sản đấu giá quyết định, thông báo bằng văn bản cho tổ chức đấu giá đối với từng cuộc đấu giá. Tuy nhiên, sự thiếu vắng tiêu chí pháp lý cụ thể khiến việc xác định bước giá mang tính chủ quan, dễ dẫn đến sự bất cập trong thực tế.

2.2. Căn cứ pháp lý điều chỉnh bước giá

Hiện nay, Luật Đấu giá tài sản, Luật sửa đổi bổ sung và các văn bản hướng dẫn thi hành không quy định nguyên tắc hay công thức cụ thể để xác định bước giá, việc này hoàn toàn phụ thuộc vào quyết định của người có tài sản đấu giá. 

Chính vì không có tiêu chí chuẩn hóa, việc đưa ra bước giá có thể mang tính chủ quan, thiếu căn cứ rõ ràng và không phản ánh đúng giá trị hoặc kỳ vọng thị trường. Phiên đấu giá có thể bị hủy hoặc không thành do bước giá quá cao khiến người tham gia nản lòng, hoặc quá thấp dẫn đến phiên đấu giá rối loạn.

Việc để người có tài sản toàn quyền quyết định bước giá mà không có giới hạn pháp lý hoặc hướng dẫn khung cụ thể còn tiềm ẩn nguy cơ lạm dụng quyền lực, dễ dẫn đến hiện tượng "cài cắm" điều kiện gây bất lợi cho những nhà đầu tư không có liên kết thân hữu. Trong môi trường thiếu minh bạch, việc cạnh tranh công bằng là rất khó đảm bảo.

Do đó, nhiều chuyên gia pháp lý và thực tiễn đấu giá đề xuất cần sớm ban hành các nguyên tắc hướng dẫn xác định bước giá, ví dụ: quy định tỷ lệ % bước giá so với giá khởi điểm, hoặc áp dụng khung bước giá tối thiểu và tối đa tùy theo loại tài sản. Điều này vừa giúp chuẩn hóa hoạt động đấu giá, vừa tăng niềm tin cho nhà đầu tư, đồng thời giảm thiểu các hành vi tiêu cực ảnh hưởng đến hiệu quả đấu giá và nguồn thu ngân sách.

3. Ứng dụng của bước giá trong các loại hình đấu giá

Bước giá không chỉ là yếu tố kỹ thuật mà còn là công cụ quan trọng để điều tiết tính cạnh tranh và hiệu quả của từng phiên đấu giá.

Dưới đây là một số ứng dụng thực tế trong các loại hình phổ biến:

• Ứng dụng trong đấu giá quyền sử dụng đất

Đây là lĩnh vực có giá trị cao và cạnh tranh lớn, do đó bước giá có vai trò quyết định đến hiệu quả tổ chức phiên đấu giá. Trong đấu giá đất, bước giá ảnh hưởng trực tiếp đến giá trúng và mức cạnh tranh giữa các nhà đầu tư. Bước giá quá lớn có thể hạn chế số lượng người tham gia, trong khi quá nhỏ sẽ kéo dài thời gian đấu.

• Ứng dụng trong đấu giá tài sản công, tài sản thanh lý

Không chỉ với đất đai, đấu giá tài sản công hay hàng hóa thanh lý cũng cần có bước giá phù hợp để đảm bảo hiệu quả thu ngân sách. Đối với tài sản nhà nước hoặc doanh nghiệp thanh lý, bước giá cần đảm bảo phù hợp với mục tiêu thu ngân sách và thúc đẩy giao dịch nhanh chóng.

• Ứng dụng trong đấu giá trực tuyến

Sự phát triển của công nghệ giúp người tham gia dễ dàng tiếp cận và theo dõi các bước giá thông qua hệ thống trực tuyến. Nhiều sàn đấu giá trực tuyến áp dụng bước giá tự động, cho phép hệ thống gợi ý mức giá tiếp theo phù hợp, giúp người dùng dễ theo dõi và đưa ra quyết định.

4. Câu hỏi thường gặp về bước giá trong đấu giá

Bước giá là chủ đề thường gặp nhiều băn khoăn, đặc biệt đối với người lần đầu tham gia đấu giá.

Dưới đây là những thắc mắc phổ biến nhất liên quan đến bước giá:

Câu 1: Bước giá tối thiểu là bao nhiêu?

Trả lời: Đây là một trong những câu hỏi phổ biến khi người tham gia lần đầu tiếp cận đấu giá. Bước giá tối thiểu không có một mức cố định chung mà phụ thuộc vào giá trị tài sản đấu giá và được quy định cụ thể trong từng phiên.

Câu 2: Có được thay đổi bước giá sau khi công bố không?

Trả lời: Không thể thay đổi bước giá sau khi đã công bố. Bước giá sau khi công bố trong hồ sơ mời đấu giá hoặc quy chế đấu giá là cố định và không thể thay đổi.

Câu 3: Bước giá có ảnh hưởng đến khả năng trúng đấu giá không?

Trả lời: Chiến thuật trả giá hiệu quả luôn cần dựa trên hiểu biết về bước giá. Bước giá ảnh hưởng đến chiến lược trả giá và khả năng vượt lên của người tham gia. Hiểu rõ bước giá giúp tăng khả năng đưa ra mức giá tối ưu.

Câu 4: Làm sao để biết mức bước giá hợp lý cho một phiên đấu giá?

Trả lời: Đánh giá đúng mức bước giá cần sự kết hợp giữa dữ liệu thị trường và kinh nghiệm thực tiễn. Người tham gia nên xem xét kỹ giá trị tài sản, mức giá khởi điểm và các phiên đấu giá tương tự trước đó để đánh giá mức bước giá phù hợp.

Câu 5: Đấu giá viên tự xác định bước giá hoặc điều hành cuộc đấu giá không theo bước giá đã công bố bị xử lý như thế nào?

Trả lời: Đấu giá viên điều hành cuộc đấu giá không theo bước giá đã công bố thì bị phạt vi phạm hành chính theo điểm i khoản 3, điểm d khoản 9 Điều 22 Nghị định 82/2020/NĐ-CP, phạt tiền từ 7.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng và buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện hành vi này.

Lời kết

Bước giá là một yếu tố kỹ thuật then chốt, ảnh hưởng trực tiếp đến tính minh bạch và cạnh tranh trong các cuộc đấu giá. Tuy nhiên, thực tiễn hiện nay cho thấy khung pháp lý điều chỉnh vấn đề này vẫn còn thiếu rõ ràng. Luật Đấu giá tài sản và các văn bản hướng dẫn thi hành chưa đưa ra nguyên tắc hay tiêu chí cụ thể để xác định bước giá. Trong nhiều trường hợp, bước giá chỉ được đấu giá viên thông báo ngay tại thời điểm tổ chức đấu giá, mà không được công bố trước trong hồ sơ mời đấu giá hay quy chế đấu giá.

Chính sự thiếu minh bạch này khiến người tham gia không thể biết trước bước giá của từng phiên đấu giá, kể cả khi sử dụng các nền tảng tra cứu như DauGia.Net. Dù vậy, DauGia.Net vẫn hỗ trợ nhà đầu tư một cách hiệu quả thông qua các công cụ hữu ích giúp lọc theo loại tài sản, địa điểm, khoảng giá khởi điểm... đặc biệt, người dùng còn có thể nhận danh sách các tài sản phù hợp được cập nhật định kỳ qua Email. Nhờ đó, người dùng có thể dễ dàng khoanh vùng các cơ hội phù hợp với ngân sách và chiến lược đầu tư của mình, từ đó đưa ra quyết định kịp thời và hợp lý!

Nếu bạn quan tâm hoặc có nhu cầu sử dụng DauGia.Net, hãy liên hệ ngay qua thông tin dưới đây để được kịp thời hỗ trợ!

• Website: https://daugia.net
• Fanpage: https://www.facebook.com/daugia.net/
• Kênh chat: m.me/daugia.net  
• Hotline: 0904.634.288 hoặc 024.8888.4288 
• Email: [email protected]